Tarhun otu, Asteraceae familyasına ait çok yıllık, aromatik bir bitkidir. Anavatanı Asya olan tarhun, günümüzde dünyanın birçok bölgesinde yetiştirilmektedir. Tarhunun yaprakları, sapları ve çiçekleri yüzyıllardır tıbbi ve mutfak amaçlı kullanılmaktadır.
Tarhun otu, ferahlatıcı ve hafif acı bir tada sahiptir. Salatalara, soslara ve içeceklere lezzet katmak için kullanılır. Ayrıca, geleneksel tıbbın birçok alanında da kullanılmaktadır. Tarhunun sindirime yardımcı, iltihaplanmayı azaltıcı ve antioksidan özellikleri olduğu bilinmektedir.
Tarhun Nedir?
Tarhun, çok yıllık, aromatik bir bitkidir. Boyu 30-60 cm arasında değişebilir. Tarhunun yaprakları dar ve sivridir, kenarları tırtıklıdır. Bitkinin çiçekleri genellikle sarı veya beyaz renklidir.
Tarhun, genellikle tarlalarda, bahçelerde veya ormanlık alanlarda yetiştirilir. En iyi şekilde tam güneş veya kısmi gölge altında, iyi drene edilmiş topraklarda yetişir. Tarhun, nispeten dayanıklı bir bitkidir ve minimum bakımla yıllarca yaşayabilir.
Tarhun Faydaları
- Sindirimi İyileştirir: Tarhun, sindirime yardımcı olan uçucu yağlar içerir. Bu yağlar, mide bulantısını, mide ağrısını ve kabızlığı gidermeye yardımcı olur.
- İltihaplanmayı Azaltır: Tarhun, iltihaplanmayı azaltıcı özellikler taşıyan flavonoidler içerir. Bu flavonoidler, artrit, romatizma ve diğer iltihaplanma kaynaklı hastalıkların semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur.
- Antioksidan Özellikler: Tarhun, hücre hasarına neden olan serbest radikallerle savaşan antioksidanlar içerir. Bu antioksidanlar, kalp hastalığı, kanser ve diğer kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Uykuyu İyileştirir: Tarhun, rahatlatıcı ve sakinleştirici etkilere sahiptir. Bu etkiler, uyku kalitesini iyileştirmeye ve uykusuzluk sorunlarını gidermeye yardımcı olur.
- İştahı Artırır: Tarhun, iştahı artıran uçucu yağlar içerir. Bu yağlar, yeme bozuklukları olan veya iştahsızlık çeken kişilere yardımcı olabilir.
- Kan Basıncını Düzenler: Tarhun, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olan potasyum içerir. Bu mineral, kan damarlarını genişletir ve kan basıncını düşürür.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Tarhun, bağışıklık sistemini güçlendiren C vitamini içerir. Bu vitamin, vücudu enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı korur.
- Kilo Vermeye Yardımcı Olur: Tarhun, düşük kalorili bir bitkidir. Bu nedenle, kilo vermek isteyen kişiler için iyi bir seçenektir.
- Kanser Riskini Azaltır: Tarhun, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyen antikanserojen bileşenler içerir.
- Böcek Kovucu Etkisi: Tarhun, sivrisinekler ve diğer böcekleri uzak tutan uçucu yağlar içerir. Bu yağlar, doğal bir böcek kovucu olarak kullanılabilir.
Tarhun Zararları
- Gebelik ve Emzirme: Tarhun, gebelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır. Çünkü tarhun, rahim kasılmalarına ve düşük riskinin artmasına neden olabilir.
- Alerjiler: Bazı kişiler, tarhuna alerjik olabilir. Bu alerjiler, cilt döküntüsü, kaşıntı ve şişlik gibi semptomlara neden olabilir.
- Kan Pıhtılaşma Sorunları: Tarhun, kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Bu nedenle, kan pıhtılaşma sorunları olan kişiler, tarhun kullanmamalıdır.
- Böbrek Taşları: Tarhun, oksalat içerir. Bu madde, böbrek taşı oluşumuna katkıda bulunabilir.
- Mide Tahrişi: Tarhun, bazı kişilerde mide bulantısı, mide ağrısı ve ishal gibi mide rahatsızlıklarına neden olabilir.
- Baş Ağrısı: Tarhun, bazı kişilerde baş ağrısına neden olabilir.
- Uyku Huzursuzluğu: Tarhun, bazı kişilerde uyku huzursuzluğuna neden olabilir.
- Ağız Kuruluğu: Tarhun, bazı kişilerde ağız kuruluğuna neden olabilir.
- Cilt Tahrişi: Tarhun, bazı kişilerde cilt tahrişine neden olabilir.
- İlaç Etkileşimleri: Tarhun, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu ilaçlar arasında kan sulandırıcılar, antiplatelet ilaçlar ve diüretikler bulunur.
Tarhun Besin Değerleri
- Kalori: 25
- Protein: 2 gram
- Karbonhidrat: 5 gram
- Lif: 2 gram
- Yağ: 1 gram
- C vitamini: %15
- K vitamini: %10
- Potasyum: %5
- Kalsiyum: %3
- Magnezyum: %2
Tarhun Kullanarak Yapılabilecek Tarifler
- Tarhunlu Salata: Tarhun, salatalara ferahlatıcı bir lezzet katar. Salatalarınıza tarhun ekleyerek hem lezzetini hem de besin değerini artırabilirsiniz.
- Tarhunlu Sos: Tarhun, soslara da lezzetli bir katkıdır. Mayonezli soslara, krema soslara veya et soslarına tarhun ekleyerek farklı ve zengin bir lezzet elde edebilirsiniz.
- Tarhunlu Çay: Tarhun yapraklarını demleyerek ferahlatıcı bir çay elde edebilirsiniz. Bu çay, sindirim sorunlarını gidermeye, uyku kalitesini iyileştirmeye ve iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur.
- Tarhunlu İçecekler: Tarhun, limonata, gazlı içecekler ve meyve suları gibi içeceklere lezzetli bir katkıdır. Bu içeceklere tarhun ekleyerek ferahlatıcı ve sağlıklı bir içecek elde edebilirsiniz.
- Tarhunlu Et Yemekleri: Tarhun, et yemeklerine de lezzetli bir katkıdır. Tarhun yapraklarını tavuk, balık veya kırmızı et yemeklerine ekleyerek lezzetini artırabilirsiniz.